بررسی تأثیر مبانی عرفان اسلامی بر فرم و محتوای موسیقی

Authors

  • حسین شایسته کارشناسی ارشد مدرسی معارف اسلامی گرایش مبانی نظری، دانشگاه معارف اسلامی، قم
  • عبدالحسین خسروپناه دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم
Abstract:

چکیده بررسی سیر تاریخی کاربرد معنوی و عرفانی از موسیقی، علاوه بر صحه گذاردن بر قدمت تاریخی «موسیقی عرفانی»، کاشف از تفاوتی است آشکار میان نگاه عرفان اسلامی و عرفان­های دیگر به موسیقی. موسیقی عرفانی در عرفان اسلامی، حاصل سیطره تفکرات عرفانی و شهودی بر عالم ادبیات و در پی آن، آمیختگی «عرفان ادبی» با عالم موسیقی است. واسطه پیدایش این نوع موسیقی، در حقیقت عرفان ادبی است. از آن جا که «موسیقی عرفانی»، واگویه عواطف و تخیلات صافی عارفانه است، ارمغان آن می­تواند تداعی احساسات معنوی و عارفانه­ای باشد که برای غیر سالکان و کسانی که با آسمان عرفان بیگانه­اند نیز، شیرین و الهام بخش باشد. از این جهت، موسیقی عرفانی سبب بروز نوعی از عرفان گروی گردیده که می توان آن را «عرفان موسیقایی» نامید. در این مقاله کوشیده شده است تأثیر مبانی عرفانی بر فرم و محتوای موسیقی تبیین گردد. از آنجا که محتوای این اثر، بن­مایه­ای فلسفی- عرفانی دارد، به مقتضای این محتوا، روش اعمال شده در پژوهش آن نیز طبیعتاً عقلی و با ابزار مطالعات کتابخانه­ای و به صورت تطبع در آثار بزرگان و صاحبنظران دانش موسیقی، فلسفه و عرفان بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چگونگی بیان مضامین عرفان اسلامی در موسیقی اصیل ایرانی

چکیده منابع موسیقی اصیل ایرانی عمدتاً جنبه های روحانی و عرفانی داشت هاند و بسیاری از ویژگی های آن مانند کمال، حال، قرینه سازی و تکرار و جز اینها، با شعر عجین اند و دارای پیوند تنگاتنگ با عرفان اسلامی. این موسیقی مبتنی بر نظامی به نام «ردیف » است، و دستگاه ها و آوا زهایی را در بر می گیرد که هر کدام از آنها بیا نکننده حالات و مضامین روحانی و عرفانی خاصی است. در این مقاله، به چگونگی بیان مضامین...

full text

دستور زبان موسیقی پیشرو بررسی نسبت میان موسیقی معنوی - فرهنگ ایرانی و عرفان اسلامی

موسیقی ایرانی مانند دیگر هنرهای ایرانی در طول سالیان متمادی پیوندی عمیق با فرهنگ بومی و تعلقات مذهبی و معنوی مردم ایران برقرار نموده است. پیوندی که اگر مستحکم تر از پیوند سایر هنرهای ایرانی با فرهنگ اسلامی نباشد ضعیف تر هم نخواهد بود به عبارت دیگر ‘بستارهای معنوی دستور زبان موسیقی سنتی را تشکیل داده اند. آن چه بیش از همه چیز بر چگونگی فرگشت آن تاثیر گذار بوده و خط مشی تعالی آن را تعیین کرده حکم...

full text

فرایند تعلیم و تربیت با اقتباس از مبانی عرفان اسلامی

 This study intends to explain the process of education, based on the educational foundations of Islamic mysticism. Indeed, this investigation tries to answer the question "what is the process of education based on Islamic mysticism?" In this study the analytic - deductive method is used to respond to the above question. At first, the ontological, epistemological and humanistic foundations of I...

full text

تبیین حقیقت تمدن بر اساس مبانی فلسفه و عرفان اسلامی

تبیین تمایز ابعاد وجودی تمدن از سایر شکل های اجتماع انسانی، بر اساس مبانی فلسفه و عرفان اسلامی، کاری است که در این مقاله به نحو تخصصی به آن پرداخته شده است و نتیجه حاصل از این پژوهش، تبیین تمدن به عنوان یک وجود واحد اجتماعی است که وحدت آن امری اعتباری نخواهد بود و وجودا دارای تعینی فرااعتباری و حقیقتاً اصیل است؛ زیرا ما بین عقبۀ فرهنگی آن اجتماع و انواع تعاملات اجتماعی آن یک پیوند ضروری و جدایی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 1(بهار و تابستان 1393)

pages  5- 16

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023